Có nhiều yếu tố, nhưng mình thấy có 3 yếu tố quan trọng của người làm IT đó là:
1-Technical engineering (đôi khi gọi là kĩ năng cứng)
2-Human engineering (đôi khi gọi là kĩ năng mềm, bao gồm cả kĩ năng lãnh đạo)
3-Tâm (tạm gọi như thế)
Khi bạn đi xin việc, bên tuyển dụng chỉ đánh giá được bạn thông qua CV và 1 vài buổi phỏng vấn và test, nên họ chủ yếu chỉ kiểm tra được yếu tố thứ nhất là Technical engineering, và bạn chủ yếu cần show cái này. Đôi khi kĩ năng English cũng có thể gói chung vào technical engineering (hoặc tách riêng nếu muốn).
Nhưng khi bạn đã vào cty làm việc thì lâu dần yếu tố số 2 (human engineering) bắt đầu thể hiện và tỏ ra ko kém quan trọng, và nó càng quan trọng hơn ở 1 số vị trí công việc liên quan đến quản lý lãnh đạo. Vì bạn phải làm việc với nhiều người nên kĩ năng con người luôn cần, mà cái này thì có khi chúng ta hơi xao nhãng và ít học hỏi hơn so với kĩ năng cứng. Đôi khi chúng ta đổ cho là tính cách mình nó vậy và ko muốn thay đổi. Chúng ta sẵn sàng cập nhật kiến thức nhưng nhiều khi lại ko sẵn sàng cập nhật tính cách và thói quen của mình, cùng với kĩ năng con người. Nói chung mọi kĩ năng đều có thể học được, kĩ năng con người / kĩ năng mềm cũng vậy, nhưng nếu chúng ta làm quá thiên về technical thì chúng ta ít chịu thay đổi các kĩ năng human này; còn nếu chúng ta muốn chuyển dần sang sale, quản lý, lãnh đạo thì chúng ta phải đặc biệt quan tâm các kĩ năng con người này. Và nó cũng liên quan đến sự thăng tiến của ta.
Nếu như mục 2 (kĩ năng human) thì vẫn là kĩ năng, thì mục 3 (Tâm) lại nói đến 1 cái rất nền tảng và sâu. Nếu như kĩ năng human là skillset thì Tâm liên quan đến mindset và soulset, đến tầm nhìn, thái độ và core belief systems, tính cách của ta. Tâm là nền tảng cho skill và action thể hiện ra. Nếu như rèn kĩ năng human đã ít, thì rèn Tâm lại càng ít, chúng ta rất ít chú ý. Tâm cũng liên quan đến 1 số thứ như tâm linh, giác ngộ, tình yêu thương, sự bao dung, bác ái, hạnh phúc … Suy cho cùng thì Tâm là 1 chỉ số rất sâu để đo 1 con người. Chẳng phải Nguyễn Du đã nói “Chữ Tâm kia mới bằng 3 chữ Tài”. Tâm cũng liên quan mật thiết đến Tâm Thức, và thay đổi Tâm Thức là rất nền tảng cho việc thay đổi các kĩ năng human khác. Ví dụ: giả sử bạn có 1 Tâm tốt (ví dụ yêu thương và bao dung con người) thì bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc sử dụng các kĩ năng mềm để giao tiếp, quan hệ và thuyết phục con người, sẽ có nhiều bạn hơn, quan hệ tốt hơn, và được nhiều người quí mến hơn; điều này càng quan trọng nếu bạn muốn làm IT Manager hay CIO, hay ít ra là làm một người tốt được nhiều người yêu mến.
Như vậy khi làm IT, bạn ko chỉ đối mặt với vấn đề technical, mà còn đối mặt với vấn đề human, đặc biệt nếu muốn thăng tiến.
Để rèn luyện cái 1 và 2 thì có nhiều khóa học rồi nên mình ko nói. Còn để rèn cái 3 (rèn tâm, thay đổi tâm thức) thì cũng có nhiều cách, nhưng có 1 cách mình đề nghị đó là bạn nên tiếp cận Tâm Linh và Giác Ngộ, dùng nó như 1 cách để thay đổi Tâm Thức, khi tâm
Phương Nguyễn